Star Wars & de geloofwaardigheid van een verhaal

Als geruime tijd voordat Star Wars – The Force Awakens in de bioscopen verscheen, laaide de discussie over het lichtzwaard van slechterik Kylo Ren op. Het door hem gehanteerde zwaard zou een belachelijk ontwerp zijn. Onrealistisch. Hij zou er eerder mee in zijn eigen handen snijden dan dat hij er zijn tegenstander mee zou verwonden. Ze hadden er veel beter aan gedaan hem zo’n klassiek lichtzwaard te geven.

Maar in hoeverre is authenticiteit werkelijk belangrijk voor de kwaliteit van een verhaal? Moet alles wat we over onze imaginaire werelden vertellen ook in het echt gebeurd kunnen zijn? We hebben het hier wel over verzonnen werelden. Ze bestaan niet echt. Het is al voldoende als je de lezer, of de kijker, het gevoel kunt geven dat binnen het universum van je verhaal het vertelde echt is.

Hoe zorg je er voor dat je lezer niet voortijdig uit de wereld die je hem voorspiegelt ontwaakt? Stel, de cowboy in een door jou geschreven western houdt de veedieven op afstand met pijltjes die hij afschiet met een blaasbalg. Om dit geloofwaardig te maken vertel je de lezer een reden waarom de hoofdpersoon niet gewoon een pistool gebruikt. Vertel bijvoorbeeld dat de kruitmijnen jaren geleden met een enorme knal in rook zijn opgegaan. En heeft de schurk in je SF-verhaal een lichtzwaard met vlak boven de greep vlijmscherpe en dus onpraktische pareerstangen? Dan komt dat doordat hij een autodidact is. Hij heeft nooit een mentor gehad die hem heeft kunnen uitleggen hoe hij zo’n wapen moet hanteren, dus is elke toevoeging die er voor zorgt dat een tegenstander niet al te gemakkelijk zijn handen er af kan hakken een welkome aanvulling.

Eén van de voorstanders van het nieuwe ontwerp is John Brownlee. Hij stelt in zijn artikel voor FastCompagny dat elk voorwerp, dus ook een lichtzwaard, een eigen verhaal vertelt. Terwijl de oorspronkelijke Jedi’s elkaar in een balletachtig aandoende choreografie bevochten, vertrouwt Kylo Ren meer op brute kracht en bloeddorstigheid. Het wapen zegt wat over zijn drager. Kylo’s zwaard doet niet voor niets denken aan een Middeleeuws slagzwaard. Dit verschil aan de kijker duidelijk maken, het liefst zonder al te veel uitleg (show, don’t tell), is belangrijker dan met een wapen te komen dat door het personage om praktische redenen gekozen zou zijn.

En de cowboy met zijn pijltjes? Die heeft als trouwe viervoeter een dromedaris. Waarom? Omdat deze, in tegenstelling tot zijn paard, het gedurende die tocht door de woestijn niet begeven heeft. Daarom. Bovendien is hij niet zo’n in de gestrekte galop-type.

Het artikel van John Brownlee is te vinden op http://www.fastcodesign.com/3039210/in-defense-of-the-new-star-wars-lightsaber.

Dit artikel verscheen ook op SchrijvenOnline.org.