Hoe documenteer je het ondocumenteerbare

Of: hoe kom je er achter op welke manier een hyperintelligente kleur blauw je gepikeerd laat weten dat je in zijn licht staat.

Over sommige onderwerpen bestaan geen naslagwerken, soms zelfs niet eens Wikipedia-pagina’s. Hoe kom je in dergelijke gevallen aan de achtergrondinformatie die jouw verhaal levensechter moet maken?
Als de hoofdpersoon van je nieuwe roman op een motor rijdt, dan is het eenvoudig. Dan ga je bij je buurman langs als die weer eens aan zijn motor staat te sleutelen. Je maakt een praatje terwijl je hem de juiste steeksleutels aanreikt, je bekijkt het openliggende motorblok, hoort de bougies vonken en voelt de vettige warmte. Misschien laat hij je zelfs een stukje meerijden.

Maar wat als je hoofdpersoon geen motorrijder is maar een cTural-jager die rondrijdt op een beest dat het tussen een struisvogel en een dinosaurussoort die tienduizenden jaren geleden is uitgestorven houdt? Behalve als je toevallig iemand kent die mini-dinostruisjes in zijn achtertuin heeft zal het ingewikkeld worden om er achter te komen hoe zo’n dier er uit ziet, hoe het loopt en wat het zoal eet.

De 100%-regel

Het is goed je op zo’n moment te realiseren dat het niet zo heel belangrijk is dat een informatiebron 100% aansluit bij wat je zoekt. Verzamel daarom eerst informatie over gewone struisvogels. Kijk daarna wat je kunt vinden over dinosauriërs die op twee poten rondliepen. Welke overeenkomsten hebben beide diersoorten? En waarin verschillen ze van elkaar? Schrijf, geïnspireerd door alle opgedane weetjes, een artikel over het beest zoals een ontdekkingsreiziger dat gedaan zou hebben als hij het dier in het wild tegengekomen zou zijn.

De omgeving

Neem in de beschrijving niet alleen het beest, maar ook zijn omgeving mee. Waar woont het? Waar vindt het zijn voedsel? Heeft het natuurlijke vijanden? Zoek informatie op over het landschap waar het dier verblijft. Of, nog beter, breng een bezoek aan zo’n gebied.

Ook hier geldt weer dat je af mag wijken van de 100%-regel. Als het rijdier van de cTural-jager alleen maar voorkomt in droge gebieden betekent dit niet dat je pas aan je roman kunt beginnen als je een uitstapje naar de Sahara hebt gemaakt. Bekijk een stuk of wat documentaires en maak dan een wandeling over de heide of desnoods door het park. Probeer met wat je in de documentaires over woestijnen hebt geleerd je voor te stellen hoe het park er uit ziet als het vol met zand ligt. Beeld je in dat de struiken rotsen zijn. Welke route zou de cTural-jager door het park nemen? Wat komt hij zoal tegen? Hoe ver kan hij kijken als hij boven op zijn rijdier zit?

Het personage

En hoe zit het met de cTural-jager zelf? Bezoek om meer over hem te weten te komen eens een fantasybeurs en knoop een praatje aan met iemand die niet mis zou staan in je roman. Waarom zou je zelf boeken doorspitten als iemand anders dat al heeft gedaan. Je krijgt bovendien vast een hoop leuke anekdotes te horen over wat je gesprekspartner tijdens zijn rollenspelsessies heeft beleefd.

Dit artikel verscheen ook op SchrijvenOnline.org
(onder een iets andere titel).